تعیین روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مزاج جبلّی

سابقه و هدف: طبّ سنّتی ایران ادبیات خاص خود را دارد و یکی از مکاتب برتر طبّی دنیاست. هم چنین انجام تحقیقات در زمینه طب سنتی، مکمل و جایگزین واستفاده از آن طی سالهای اخیر روند روبه رشدی داشته است. هدف از این پژوهش بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مزاج جبلّی است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر توصیفی و مقطعی بود که در سال 1392 انجام شد. جامعه پژوهش 326 نفر از همراهان بیماران مراجعه کننده به کلینیک تخصصی بوعلی سینای شهر قزوین بودند که به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. پس از بررسی متون، پرسشنامه ای که 10 عامل مزاج جبلی را داشت طراحی شد . سپس روایی محتوا، هماهنگی درونی، تحلیل عاملی اندازه گیری و توسط نرم افزار spss 16 محاسبه و تحلیل گردید. یافته‌ها: حدود 70% از متخصّصین در مورد مناسب بودن سؤالات توافق داشته و حدود 85% از سؤالات بنابر نظر متخصّصین، مناسب بود. نتایج آزمون بارتلت و KMOنشان داد که حجم نمونه انتخاب شده کافی بوده و تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار مدل عاملی مناسب است. تحلیل عاملی 11 عامل را استخراج نمود. هم سانی درونی پیش و پس آزمون به ترتیب ( 0.688=α ) و ( 0.712=α ) بدست آمد. بحث و نتیجه‌گیری: پرسشنامه تدوین شده از روایی و پایایی مطلوب برخوردار است و می تواند در تحقیقات مزاج شناسی طبّ سنتی مورد استفاده قرار بگیرد.